Rafiki!

Habari!
Vanuit het prachtige en inmiddels regenachtige Tanzania(waardoor er bruin water uit de kraan komt, als er al water uit de kraan komt) plaatsen wij weer een nieuw verhaal. Het regenseizoen is duidelijk begonnen en het landschap begint steeds groener te worden. Overal staan plassen op de weg en op een stralende en warme dag kan het zomaar ineens beginnen te gieten! Gelukkig zijn het af en toe flinke buien en regent het niet de hele dag!

We hebben in de weekenden maar ook op school weer ontzettend veel beleefd, ervaren en gevoeld. Het land, de mensen en de natuur blijven ons verbazen!

JONNE NAAR IRINGA 28-2-14
Jonne besloot om op vrijdagmiddag naar Iringa te vertrekken om daar vrienden op te zoeken, zij vertelt hieronder haar verhaal:

In Iringa wonen Nederlandse vrienden die daar al 5 jaar wonen vanwege hun werk. Ik was al van plan om een keertje langs te gaan, maar had nu sterk de behoefte om hen op te zoeken. In overleg met Iris en Marieke(die een andere keer ook mee zullen gaan naar Iringa!) besloot ik om half 2 dat ik naar Iringa ging. Ik belde Joseph om mij te helpen bij het vinden van een bus. Hij vond het toch wel erg vreemd dat ik vanuit het niets(we hadden een half uur daarvoor nog zitten eten bij de zusters en er toen nog niets over gezegd) besloot om naar Iringa te gaan.

Om half 3 liep ik met Joseph naar de bus. Hij was ontzettend druk aan het smsen en bellen(wat hij eigenlijk altijd wel doet) en zei toen dat ik afscheid moest nemen van zuster Resituta(hoofd van het ziekenhuis) omdat dat zo hoort als je weggaat. Ik wilde dit natuurlijk best doen, maar voelde ergens dat ik haast moest maken om op het busstation te komen. Joseph verbaasde zich wederom om mijn gedrag: dit keer omdat ik gehaast was en er niet de tijd voor wilde nemen om afscheid te nemen. De Tanzanianen nemen overal ruim te tijd voor: wij hebben de klok, zij hebben de tijd!
In de verte zag ik een grote gele bus staan op het busstation en ik had het gevoel dat die bus naar Iringa ging. Samen met Joseph rende ik naar de bus waarna ik de rijdende bus in moest springen(zijn we ook al weer aan gewend!). Mijn gehaaste gevoel was niet voor niets: ik zat in de laatste bus naar Iringa die dag! Het wisselgeld belandde bij Joseph die nog buiten de bus stond. In de bus kreeg ik een smsje van Joseph ‘don’t worry my rafiki(vriend), they gave the change to me’. Ik zei dat hij het wisselgeld mocht houden en er voor zichzelf een soda van moest kopen(later vertelde hij zo blij als een klein kind dat hij dat gedaan had!).

Na 3 uur reizen met de veel te hard door de bergen scheurende bus ontmoette ik mijn vriendin uit Nederland op het busstation in Iringa. Heel bijzonder en apart om iemand die je normaal alleen in Nederland tegenkomt midden in Tanzania te kunnen begroeten!
Ik merkte direct dat ik in een totaal andere omgeving terecht was gekomen: de mensen, de natuur, de gebouwen, de dieren, een enorm verschil met Mikumi! Iringa ligt ongeveer 1000 meter hoger dan Mikumi. Dit merk je aan de temperatuur, de luchtvochtigheid, de ijle lucht en de verminderde aanwezigheid van muggen. Het is een prachtige omgeving met een bergachtig landschap bestaande uit veel rotsen en veel groen! Mijn aankomst in Iringa was achteraf gezien best een cultuurshock te noemen. Na de eerste avond zei ik: ‘ik heb in één dag in Iringa meer wazungu(blanken) gezien dan in een maand in Mikumi!’.

Tijdens mijn verblijf in Iringa bezocht ik verschillende winkeltjes, restaurantjes, de groentemarkt en de masaimarkt(waar ik van mijn vriendin een Masai-armbandje kreeg dat later bij mijn terugkomst in Mikumi alle Masai-kinderen van de school aan zou trekken!). Naast deze culturele en toeristische bezigheden sprak ik ook met Tanzaniaanse, Europese en Amerikaanse leerkrachten die op lokale scholen maar ook op internationale scholen werken of gewerkt hebben. Deze bijzonder inspirerende gesprekken hebben mij (en doordat ik het aan Iris en Marieke heb verteld ook hen) meer duidelijkheid gegeven over het Tanzaniaanse onderwijs. Zo hoorde ik bijvoorbeeld dat er een wet is dat alleen de academic teacher bevoegd is om kinderen te slaan en dat hij daar dan een goede reden voor moet hebben. Dit is een wet die natuurlijk makkelijk te omzeilen is: De academic teacher geeft andere leerkrachten de opdracht dat zij moeten slaan als zij daar een goede reden voor hebben. Het slaan van kinderen wordt door veel Tanzanianen als heel vanzelfsprekend beschouwd en het zal dus nog wel even duren voordat er echt iets aan gedaan zal worden. Zolang het niet wettelijk verboden wordt, zal er helaas weinig veranderen!

Iedereen die ik sprak en vertelde dat ik met twee andere meiden in Mikumi op een basisschool aan het lesgeven ben, noemde mij ‘a very brave girl’. Zij zien Mikumi als onontwikkeld gebied en nu ik Iringa heb gezien, begrijp ik waarom! Ze vonden het heel bijzonder dat er een school is in Mikumi en vonden het nog bijzonderder dat wij het aandurfden om daar aan het werk te gaan!

Na een geweldige tijd in Iringa moest ik toch echt weer een keer terug naar Mikumi! Na 3 keer proberen om met de bus terug te gaan( de ene dag was de bus vol, de andere dag kwam de bus gewoon niet), kwam ik na een busreis van 3,5 uur aan in Mikumi waar ik warm welkom werd geheten door de kinderen, zusters, leerkrachten en natuurlijk door Iris en Marieke( en helaas door de muggen!).De kinderen vlogen op mij af, knuffelden mij en zeiden dat ze blij waren dat ik er weer was. Om dit te zien, te horen en te voelen is natuurlijk meer dan geweldig. De blije gezichten van de kinderen zeggen alles!

IRIS EN MARIEKE IN MIKUMI
Terwijl Jonne in Iringa was bleven Iris en Marieke in Mikumi, zij vertellen hieronder hun verhaal:

Toen Jonne wegging bleven wij in Mikumi en de kinderen vroegen al snel waar ze was. Omdat de bus elke keer weer niet ging en Jonne dus niet terug kwam op de dag dat wij tegen de kinderen hadden gezegd, bleven de kinderen vragen waar Jonne was. Een meisje vroeg elke keer als ze Marieke zag waar Jonne nou toch bleef: ‘Ze zou toch vandaag in de middag komen, dat had je gister tegen me gezegd!?’ Waarop Marieke dan weer zei dat ze hoopte dat Jonne echt de volgende dag thuis zou komen, wat dan helaas niet gebeurde… Een teleurgesteld gezicht was het resultaat.
Ook de leerkrachten, waaronder Mr. Douglas, vroegen waar Jonne was. Douglas is nogal direct en vroeg of wij geen eigen vrienden hadden omdat wij niet mee naar Iringa waren gegaan. Dit soort vreemde opmerkingen maakt hij wel vaker, maar we beginnen er al aan te wennen. Zo vroeg hij een keer aan ons wie van ons drie de leider is (rangen zijn hier in Tanzania erg belangrijk), nam hij het ons kwalijk dat we hem een keer niet hadden begroet en riep hij ‘white girl!’ toen hij iets aan Marieke wilde vragen. We blijven ons verbazen over Douglas: het ene moment maakt hij een botte opmerking en op het andere moment stelt hij enthousiast voor dat hij ons samen met een vriend de omgeving rond Mikumi wil laten zien. Douglas geeft onder andere het vak Science. Tijdens een observatie van een van zijn lessen vertelde hij de kinderen dat ‘physical excercise’ erg belangrijk is. Elke keer als wij ook maar iets doen wat lichamelijke inspanning vraagt denken wij aan Douglas en zijn ‘PHYSICAL EXCERCISE!’

Jonne was wel precies op het goede moment weg gegaan: al twee dagen geen water en de hele dag door stroom, geen stroom, stroom, geen stroom. Als we de koelkast horen zoemen weten we dat de stroom langzaam weer aangaat. Ook leuk: als er water op het vuur staat en de lampen in de keuken en zelfs in de slaapkamers knipperen dan weten we dat het water kookt. Aangezien we vergeten waren emmers te vullen met water toen er nog wel water uit de kraan kwam… moesten we zuinig aandoen met het inmiddels niet meer zo frisse water wat we hadden. Toen ook dat op was ging Marieke ’s avonds met twee emmers naar de waterput die bij de school staat (Iris zat binnen met een kaars (want er was natuurlijk weer geen stroom) lessen voor te bereiden. De kinderen halen elke dag met een emmer water uit de put om hun kleren, borden en bekers (af) te wassen. Het ziet er zo simpel uit, maar het valt echt vies tegen. Om Marieke heen stonden een aantal meisjes uit standard 6 en 7 te kijken hoe ze het er vanaf ging brengen. Marieke had alvast gezegd dat ze het vast niet goed zou doen, maar dat ze niet moesten gaan lachen. Dat deden ze natuurlijk wel (en terecht), want het lukte voor geen meter. Er kwam steeds maar een klein beetje water in de emmer en dus besloot ze om hulp te vragen. Er schijnt een techniek van het gooien van de emmer te zijn, maar Marieke merkte al snel dat het niet alleen aan haar eigen knulligheid lag… het is gewoon moeilijk om de emmer precies goed te gooien en dan zat er óók nog een gat in de emmer. Uiteindelijk liep Marieke met twee volle emmers met het groepje meisjes naar ons guesthouse. Een emmer van tien liter tillen is zwaar! Ze moeten ons echt eens leren hoe je dat (zonder handen!) op je hoofd kan dragen, want dan schijnt het echt veel minder zwaar te zijn. De meisjes waren erg nieuwsgierig naar waar wij wonen en liepen het hele stuk mee. Inmiddels was er weer stroom en zat Iris zonder kaars de lessen voor te bereiden. De meisjes besloten dat ze moe waren en uit moesten rusten. Dus liepen ze de keuken binnen en ploften ze op de bank. Grappig dat ze allemaal netjes hun slippers voor de deur uit deden. Na even uitgerust te hebben, stonden ze op en liepen ze weer terug.
Maar we hadden een grotere water voorraad nodig en dus gingen Iris en Marieke woensdagochtend twee jerrycans van ieder twintig liter vullen bij de put. Ook Iris ervoer nu hoe moeilijk water uit de put halen kan zijn… Sr. Gisèle zag ons water halen en snapten niet dat we die jerrycans helemaal naar ons guesthouse gingen tillen. Dat konden we toch ook door iemand anders laten doen. Als je dat gaat dragen word je moe, dat ga je toch niet doen!? Uiteindelijk (zo eigenwijs als we zijn) met moeite de jerrycans naar ons guesthouse getild. Physical exercise: check. Spierpijn: check. Douglas zal trots op ons zijn!

MOROGORO 7-3-14 t/m 9-2-14
Na weer een lesweek besloten we om een weekendje naar Morogoro te gaan. Na de les Vocational Skills die wij vrijdagochtend gaven bracht zuster Teopista ons naar de bus. Na een tijdje wachten in de brandende zon stapten we met zijn drietjes in de bus die 1,5 uur later in Morogoro aan zou komen. Rijdend door Mikumi National Park zagen we ontzettend veel giraffes die zelfs bij de Tanzanianen in de bus veel bekijks trokken! In Msamvu( een heel groot en druk busstation)vonden wij een daladala naar het centrum. Na deze busreis beseften we dat onze cultuurshock toch wel een beetje afgenomen was! We zijn in staat om zelf met het idioot drukke openbaar vervoer van Tanzania te reizen en kunnen in ons beste Swahili gecombineerd met Engels er voor zorgen dat we komen waar we moeten komen!

Nadat we onze hotspot hadden opgewaardeerd en Jonne en Marieke bij een oud mannetje voor 13 eurocent een mango hadden gekocht, gingen we op pad voor potloden. Omdat we tijdens de lessen Vocational Skills merkten dat veel leerlingen geen potloden hadden, hebben we grijze en gekleurde potloden gekocht van ons verzamelde sponsorgeld. We zullen deze potloden tijdens de lessen Vocational Skills die wij geven gebruiken. Als wij terug gaan naar Nederland doneren we deze potloden natuurlijk aan de school!
Ook gingen we op zoek naar gekleurde schoolbordkrijtjes. Na een tijdje hadden we een winkeltje gevonden waar ze vertelden dat ze de krijtjes ‘tomorrow’ wel zouden hebben. We zouden later dus nog eens terug gaan.
Na het shoppen en het zoeken naar allerlei spullen hadden we wel een soda verdiend! Terwijl wij genoten van onze Fanta passion en Fanta pineapple (die smaken moeten ze in Nederland ook gaan verkopen!) raakten we aan de praat met een aantal Tanzaniaanse mannen waaronder een docent aan de universiteit van Tanzania. Hij vertelde dat zijn vrouw lesgeeft op de lerarenopleiding in Morogoro. We kregen zijn nummer zodat we daar een keertje kunnen komen kijken. Altijd handig zulke connecties, alweer een ‘rafiki’ erbij!

Nadat we met een wederom overvolle daladala in Amabilis( hotel dat gerund wordt door zusters)waren aangekomen, beloonden wij onszelf in de tuin van het hotel(met een geweldig uitzicht op de bergen) met een koud Kilimanjaro biertje! Moe maar voldaan vielen we in slaap in de veel te kleine bedden op de nette en schone kamers(waar we per nacht ongeveer 5 euro voor betalen) van Amabilis.

De volgende ochtend besloten we een wandeling te gaan maken. Samen met een gids trokken we ’s ochtends de Uluguru Mountains in op weg naar Morning Side(een oud vervallen huis met een bijzonder mooi uitzicht over Morogoro). Evance, onze gids, vertelde tijdens de wandeling over de geschiedenis van dit gebied maar ook over de dieren en de planten. Aan het begin van de 20e eeuw stichtten de Duitsers op deze bergen een nederzetting( waar Morning Side een onderdeel van was). Toen de Duitsers weg waren kwamen de Arabieren die in dit gebied de Islam verspreidden.
Ook vertelde hij over exotische planten en bomen en liet hij ons de vruchten proeven of aan de blaadjes ruiken. Onderweg waren een paar jongetjes in een boom zambarau(kleine paarse vruchten met wit vruchtvlees) aan het plukken. De gids gaf hen een plastic zakje en liet het zakje vullen. Voordat we bij Morning Side waren was het zakje al leeg! Ook probeerden we een soort kleine besjes waarvan de blaadjes enorm sterk ruiken, genaamd Lontana. Na een ontzettend leerzame tocht bereikten we over wat steilere en moeilijker begaanbare paden Morning Side. WAUW, wat een uitzicht! We kochten voor 2000 TSH( 90 eurocent) 14 bananen van een oud mannetje en genoten 1,5 uur van het geweldige uitzicht. Samen met onze gids en nog wat andere mensen liepen we weer terug naar beneden. Ondertussen spraken we over Nederland, Tanzania en allerlei andere landen. Toen we bijna beneden waren begon het te regenen, we waren dus net op tijd vertrokken! Met vochtige kleding en pijnlijke spieren liepen we terug naar Amabilis waar we na een douche besloten om te gaan eten bij Dragonaires(op aanraden van Jonne’s vrienden uit Iringa).

Wederom bleek dat connecties erg handig zijn in Tanzania! De bewaker van het hotel kende een taxichauffeur(‘he’s my rafiki’). Hij regelde dat hij ons naar Dragonaires zou brengen en ons ’s avonds daar ook weer op zou halen. Van het telefoonnummer dat hij ons gaf hebben we later nog veel gebruik gemaakt! In het ontzettend gezellige restaurant genoten we van onze biertjes en pizza, een gezellige afsluiter van een prachtige dag!

De volgende ochtend gingen we een keertje niet naar de kerk. We hadden de zusters in Amabilis niet gesproken en een keertje niet extreem vroeg opstaan op zondag was ook wel lekker! Na het ontbijt vertrokken we naar het centrum om nog wat inkopen te doen. Omdat veel winkeltjes nog dicht waren begonnen we met het drinken van een soda! Vervolgens gingen we terug naar het winkeltje waar we gekleurde krijtjes zouden kopen. We waren er al bang voor: geen gekleurde krijtjes. De Tanzanianen zeggen vaak als ze iets niet hebben dat zij dat later wel hebben. Dit komt omdat zij mensen niet graag willen teleurstellen. Deze keer beloofde ze dat de krijtjes er over een uur zouden zijn. We besloten om dat maar niet te geloven en ruilden wachten op gekleurde krijtjes in voor het eten van een hamburger bij Dragonaires( geen slechte keuze met Ugali en bonen in het vooruitzicht!). Voordat wij de taxichauffeur konden bellen om ons naar Dragonaires te brengen, belde hij ons…….hij zag ons lopen en vroeg zich af of we mee wilden rijden: prima! Vanaf Dragonaires bracht hij ons weer naar Msamvu waar hij ons hielp met het vinden van een bus(asante sana rafiki!).

We hadden een goede bus gevonden……..dachten we. We namen plaats in de nog niet gevulde bus en heel af en toe stapte er nog iemand in. Ook stapte er een vrouw met een klein jongetje in. De vrouw legde het kind op schoot en verschoonde midden in de bus de poepluier van het kindje. Jonne stond vervolgens haar flesje water af zodat de vrouw met haar kitenga de billen van het kindje schoon kon maken. Tijdens het wachten klopten er allerlei verkopers op het raam en liepen er ook verschillende de bus in. Ze probeerden van alles te verkopen, zoals: brood, horloges tassen, plastic zakjes en nootjes. Ook probeerde een verkoper een behoorlijk lelijke gouden ketting aan Iris te verkopen. Na veel nee knikken en negeren gaf hij het uiteindelijk toch op. Veel verkopers maakten een praatje en bleven net iets te lang staan. Zo ook de verkoper die aan Jonne en Marieke vroeg( die naast elkaar zaten in de bus) of zij al getrouwd waren. Waarop zij volmondig ‘JA!’ antwoordden. De man vroeg naar de namen van onze mannen. Jonne antwoordde: ‘Jens’. Marieke antwoordde: ‘Jorrit’. Met het gevolg dat de man een vreemd gezicht trok en zei: ‘what, do you share the same husband!?’ Wij barstten natuurlijk in lachen uit en legden uit dat het niet dezelfde mannen waren. Na 2,5 uur wachten in een draaiende, maar stilstaande bus en om de 5 meter stoppen, vertrokken we dan EIN-DE-LIJK van het busstation. Het kleine jongetje(die van de poepluier) probeerde steeds oogcontact met Marieke te maken en gilde het vervolgens uit van blijdschap, geweldig! Na een lange, vermoeiende reis werden we netjes voor het St. Kizito Hospital afgezet. Na een warm ontvangst van de zusters en kinderen, een bord eten en een lariamtablet(tegen Malaria) doken we ons bedje weer in!

SHULE
Na meer dan een maand lesgeven hebben wij een beeld van de school, de kinderen, de leerkrachten en het onderwijs in Tanzania. De school heeft een “vast” rooster. Door regen, toetsen of om andere redenen gaan lessen niet door, zijn leerkrachten of zelfs volledige klassen afwezig. Het is dus elke keer weer de vraag of er kinderen zijn of dat er al iemand anders les aan het geven is!

Ook merken wij dat, al passen wij onze manier van lesgeven aan aan de manier van lesgeven van de leerkrachten hier, de leerkrachten er weinig mee doen. We laten materialen in de klassen achter en leggen leerkrachten uit wat we willen doen en waarom we dit zo doen. Sommige leerkrachten zijn geïnteresseerd(althans, dat lijkt zo), anderen geven het signaal af dat het ze allemaal niet zoveel interesseert. Het zou leuk, leerzaam en goed voor de school zijn als de leerkrachten zien hoe wij lesgeven en begrijpen waarom wij dit op die manier doen. We zullen proberen de leerkrachten nog eens wat uit te leggen over onze manier van lesgeven. We gaan er vanuit dat de leerkrachten niets tot weinig doen met wat wij laten zien. We houden dus in gedachten dat we de kinderen wat leren, we ze een leuke tijd geven en hopen maar dat er iets blijft hangen bij de leerkrachten!

Het is geweldig om te zien dat de leerlingen uit zichzelf laten zien wat wij ze geleerd hebben. Na schooltijd komen er vaak kinderen naar ons toe en laten dan zie dat ze op hun vingers kunnen tellen, de kleuren kunnen benoemen of een dier na kunnen doen. Zo liep Donata, eigenwijze kleuter, na schooltijd een stukje met ons mee en begon de vingers van Iris te tellen. Het doet ons goed om te zien dat onze lessen de leerlingen zo enthousiast maken en dat ze er ook daadwerkelijk wat van opsteken!

Ook proberen wij na schooltijd wat meer activiteiten uit te voeren met de kinderen. We lopen af en toe naar het schoolplein om daar voetbal te kijken, een praatje te maken of een (reken)spelletje te spelen. Ook is Jonne begonnen met het voorlezen van Engelstalige boekjes die zij vanuit Nederland meegenomen heeft (gesponsord!). Zij begon met het voorlezen van een heel simpel boekje over mieren. Aan het begin zaten er vijf kinderen om haar heen, na een tijdje waren dat er wel vijfentwintig! De kinderen waren erg enthousiast, wezen van alles aan in het boekje en pasten ook het in onze lessen geleerde synchroon tellen toe(YES!!!). Vervolgens zochten en telden we mieren op het schoolplein. De leerlingen waren ontzetten enthousiast en riepen steeds hoeveel het er waren. Geweldig om op deze manier met de kinderen bezig te zijn!

Het zou goed zijn voor deze school als er vaker studenten of leerkrachten vanuit Nederland komen die verder kunnen gaan met de projecten(vooral Engelse spreekvaardigheid) die wij hebben opgezet. Om een school te laten ontwikkelen is continuïteit een must. Dus bij deze: als er mensen geïnteresseerd zijn om als stagiaire of vrijwilliger op deze school aan de slag te gaan, laat het ons weten!

We gaan in maart nog aan de slag op school en in de weekenden zullen we Mikumi National Park(wat eigenlijk een beetje onze achtertuin is) en andere plaatsen in de omgeving bezoeken. In april hebben de leerlingen vakantie en zullen wij gaan reizen. In mei zullen we weer terug komen in Mikumi om verder te gaan met onze projecten waarna we in juni richting Dar Es Salaam te gaan om vanaf daar terug te vliegen naar Nederland, wat gaat de tijd snel!

Of je nou in Mikumi, Iringa of Morogoro bent, er is in Tanzania altijd weer iets nieuws en bijzonders te zien of te beleven!

Tutaonana baadaye!

Iris, Jonne en Marieke